In de rubriek FitFatFood ben ik op zoek naar meiden die op een bepaalde, ‘bijzondere’ manier eten of sporten, dus bijvoorbeeld via een bepaald dieet. Ben jij of ken jij iemand die dit ook doet? Stuur me dan een mailtje of contact me via Instagram!
WIE: FABIËNNE
LEEFTIJD: 20
STUDIE: BACHELOR BÈTA-GAMMA (UVA)
WERK: STAGIAIR VPRO NOOIT MEER SLAPEN, FREELANCE JOURNALIST
LENGTE: 1,66
GEWICHT: 59 KILO
EET: GLUTENVRIJ
”Al sinds mijn zesde weet ik dat ik coeliakie heb. Coeliakie is de medische term voor een gluten-intolerantie, een chronische, genetische en erfelijke aandoening waarbij je lichaam niet tegen gluten kan. Gluten zijn eiwitten die voorkomen in onder andere tarwe, rogge en spelt. In heel veel producten zitten gluten: brood, koekjes, pasta, maar ook sauzen, ijs, chocola, bier en allerlei andere dingen waar je het niet zo snel verwacht. Als ik gluten binnenkrijg, reageert mijn lichaam met een auto-immuunreactie. Daarbij valt het zichzelf aan: mijn darmen maken de darmvlokken kapot die nodig zijn om voedingsstoffen op te nemen.
Coeliakie heeft allerlei verschillende symptomen, niet iedereen heeft van dezelfde dingen last. Voordat het bij mij werd ontdekt, bleef ik alleen maar klein. Logisch: als je geen voedingsstoffen opneemt, kun je ook niet groeien. Inmiddels volg ik al veertien jaar een glutenvrij dieet. Als ik nu per ongeluk binnenkrijg, merk ik dat wel. Ik krijg buikpijn, word misselijk en licht in mijn hoofd. Op lange termijn kan onbehandelde coeliakie zorgen voor onvruchtbaarheid, darmkanker, lymfeklierkanker en in sommige gevallen zelfs voor neuro-ataxie, wat betekent dat de kleine hersenen verdwijnen.
”Als ik gluten eet, krijg ik buikpijn, word ik misselijk en licht in mijn hoofd”
Omdat ik een zittend beroep heb als bureaujournalist en student, hoef ik niet zo veel te eten. Ontbijten heb ik altijd al moeilijk gevonden, maar omdat iedereen altijd loopt te hameren op het belang van een goed ontbijt, heb ik dat jarenlang met tegenzin toch gedaan. Sinds een half jaar ben ik er helemaal mee gestopt. Ik voel me er prima bij, krijg pas honger rond de lunchtijd en eet dan iets kleins, bijvoorbeeld een stuk fruit en een kleine salade. Ik let er wel op dat ik overdag iets gezonds eet, snacken met zoetigheid of chips lijkt me niet zo’n goed plan. Verder drink ik als ik dorst heb, wat neerkomt op water en koffie. Ik drink ook weinig, maar ik voel me niet chronisch uitgedroogd dus ik denk dat ik me daar niet druk over hoef te maken.
Als ik thuis kom van werk of studie is het meestal al ruim na vijf uur. Vanaf dat moment eet ik wat ik wil. Dat komt neer op wat lekkers (soms véél lekkers) en normaal avondeten. Mijn vriend en ik wonen samen en koken afwisselend. Hij is half Indonesisch, dus we eten veel Aziatisch als hij kookt. Ik ben vooral goed in Italiaans, zoals risotto en pastagerechten. We eten niet zo veel vlees, vooral omdat het duur is maar ook omdat we het beter vinden voor het milieu om te minderen.
Omdat glutenvrij eten duur is, eet ik weinig brood. Voor een half brood ben ik rustig 4 euro kwijt, een zakje met tien koekjes kost al gauw 5 euro. Bovendien zijn glutenvrij gemaakte producten best ongezond. Gluten zijn een soort lijm en maken brood en cake luchtig en soepel. Zonder gluten is eten snel droog, kruimelig, compact en over het algemeen niet te eten. Om dit te compenseren stoppen fabrikanten extra veel zout, suiker en vet in het eten. Dan is het dus wel eetbaar, maar niet echt goed voor je. Ik hou het dus liever bij producten die van nature glutenvrij zijn, zoals aardappels, rijst, verse groenten en fruit. Wel haal ik vaak glutenvrije pasta: ik hou van pastagerechten omdat ze zo makkelijk te maken zijn.
”Glutenvrij eten is duur en vaak ook ongezond.”
Sinds glutenvrij eten een hype is, is mijn leven best wel veranderd. Ten eerste omdat glutenvrij tegenwoordig geen woord meer is wat je dertig keer moet herhalen, waarna mensen je nog niet begrijpen. Tegenwoordig heeft zelfs de Albert Heijn een schap met glutenvrije producten: de beschikbaarheid en het aanbod zijn enorm verbeterd. Maar dat heeft wel z’n keerzijde. Sommige mensen labelen een product als glutenvrij terwijl het dat niet is, alleen om hipsters aan te trekken. En in restaurants moet ik mezelf vaak verantwoorden. Als ik zeg dat ik glutenvrij moet eten, kijken obers vaak naar je met een blik van: ‘oh jee, heb je er weer zo één.’ Ik krijg vaak de vraag of ik écht glutenvrij moet eten, of het gewoon voor de lol doe. Ergens begrijp ik dat ook wel. Het is ook behoorlijk vermoeiend als de keuken zich de hele avond heeft uitgesloofd om gerechten glutenvrij te maken, terwijl diegene dan gewoon een koekje bij de koffie neemt. Glutenvrij koken betekent namelijk niet alleen glutenbevattende producten vermijden, maar ook kruisbesmetting voorkomen. Roeren in de saus met dezelfde lepel als waarmee je in de glutenbevattende pasta hebt geroerd, is not done. Een glutenvrij broodje dat naast een glutenvol broodje ligt? Kan ik niet meer eten. De lijst met mogelijke missers is eindeloos.
”Dan kijken obers me aan van ‘o jee, heb je er wel zo één’. Snap ik ook wel, want ook kruisbesmetting is voor mij al not done: met dezelfde lepel roeren in een pan met glutenvrije pasta en daarna in een saus? Ik kan het niet meer eten.”
Eén keer ben ik echt raar behandeld door een ober. Die bleef maar tegen me zeggen dat mijn glutenvrije dieet gewoon in mijn hoofd zat en dat ik me niet moest aanstellen, hoewel ik al meerdere keren had uitgelegd dat ik een medische conditie heb en het niet gewoon verzin. Toen ben ik ook maar gewoon weggegaan. Boos worden heeft geen zin. Boos worden op glutenvrije hipsters heeft ook geen zin, al vind ik ze wel verschrikkelijk. Ze zijn zo overtuigd van hun eigen gelijk, geloven me niet als ik uitleg dat gluten geen voedingswaarde hebben, niet gezond of ongezond kunnen zijn. Er zijn genoeg wetenschappelijke studies om dat te staven, maar wetenschap heeft bij dat soort mensen sowieso niet zo’n goede naam. Zij lezen liever boeken van die dieetgoeroes.
Bewijs dat glutenvrij eten helemaal niet gezond is, is bijvoorbeeld het feit dat veel mensen met coeliakie last hebben van overgewicht. Een glutenvrij dieet is best beperkt in voedingsstoffen die je binnenkrijgt, zeker als je je baseert op glutenvrij gemaakte producten. Glutenvrije eters hebben ook meer arseen en kwik in hun lichaam omdat ze zo veel rijstproducten eten. Het is bekend dat arseen en kwik in rijst zitten, maar als je glutenvrij eet, krijg je veel meer rijst binnen dan gewone eters. Dat is niet echt goed voor je. Ik heb gelukkig geen overgewicht, maar wel lang last gehad van een bepaald ‘bol buikje’ dat je ook ziet bij die foto’s van ondervoede kinderen in Afrika. Komt vanwege het gebrek aan voedingsstoffen. Inmiddels is dat gelukkig weg.
Ik ben nu ook blij met mezelf. Vanwege mijn nieuwe eetpatroon, waarbij ik mezelf niet dwing om te eten volgens geldende normen, ben ik wat afgevallen en zit ik lekker in mijn vel. Ik honger mezelf niet uit, eet en drink wat ik wil en hoef er niet eens naast te sporten. Ik zou wel meer willen gaan bewegen, maar dat is om van stress af te komen en spieren op te bouwen. Ik surf namelijk en wil meer peddelconditie ontwikkelen. Mijn vriend en ik zijn nog steeds van plan een abonnement te nemen op het Zuiderbad, dat zit bij ons om de hoek, maar het komt er maar niet van.
Vroeger ben ik gepest, dat heeft een enorme invloed gehad op mijn zelfbeeld. Nu ben ik niet overdreven bezig met hoe ik eruit zie: ik gebruik geen make-up, om maar iets te noemen. Nooit gedaan ook. Wel ben ik dus vanwege coeliakie veel bezig met eten en ik heb een periode ook veel op de weegschaal gestaan. Tijdens de eerste jaren van mijn studie kwam ik een paar kilo aan, wat ik niet echt prettig vond. Ik woog toen rond de 63 kilo en wilde terug naar 58. Dat lukt me eigenlijk pas met dit nieuwe eetpatroon. Nu blijf ik hangen rond de 59 kilo en eigenlijk vind ik dit prima. Een aantal broeken is nu net te wijd, maar mijn buik is mooi plat en ik heb nergens overtollig vet. Van mezelf heb ik redelijk gespierde armen, ook al sport ik dus niet heel veel. Daarnaast heb ik stevige benen, een overblijfsel van zes jaar paardrijden. Niet mijn favoriete lichaamsdeel, maar ik heb het geaccepteerd. Met de juiste kleding kan ik dat best goed verbergen, dus ik draag veel high waist broeken en van die klassieke pantalons. Mijn billen komen daar goed in uit, wat een extra pluspunt is omdat die juist weer wel heel mooi gevormd zijn.”
FABIËNNES FIT FAT FOOD DIARY
Dag 1
Ontbijt: Geen
Lunch: Een appel en een bakje met tonijnsalade uit de kantine op werk.
Tussendoor: Twee kopjes automaatkoffie (cappuccino). Ook was er een borrel op het werk, dus ik heb twee mini-blikjes cola light gedronken, een handje naturel-chips genomen, een handje nootjes en een paar stukjes camembert.
Avondeten: Ik had nog een bakje eten over van vorige week: basmatirijst met snijboontjes, courgette, paksoi, groene paprika, pompoen, boemboe, kokosmelk en cashewnoten. Gemaakt toen een vegan vriendin bij me bleef eten.
Avondsnack: We hadden twee verse mango’s in huis, mijn vriend heeft er één in stukjes gesneden. Ik de helft, hij de helft. Sinds kort hebben we ook een blender, daar heb ik zelf een smoothie mee gemaakt van spinazie, komkommer, banaan, aardbei en melk.
Smoothie – avondeten
Dag 2
Ontbijt: Geen
Lunch: Ik had nog wat van de smoothie over, dus dat heb ik meegenomen naar mijn werk. Verder een appel en uit de kantine een bakje met tonijn- en aardappelsalade.
Tussendoor: Een kopje automaatkoffie (cappuccino), een paar blokjes oude kaas toen ik thuis kwam.
Avondeten: Een vriendinnetje kwam eten. Ik mag geen gluten, zij geen lactose, ei, knoflook of ui, dus ik heb extra boodschappen gedaan. Ik maakte pasta (glutenvrije ravioli voor mij, glutenvrije spaghetti voor mijn vriendin) met een ragú-sausje. Rundergehakt, champignonmix, een rode paprika, sperzieboontjes, een bakje cherrytomaatjes en tomatensaus.
Avondsnack: De hele avond heb ik glazen water gedronken uit een fles ijskoud water die we altijd in de koelkast hebben staan. Ook had ik een reep pure chocolade met sinaasappelstukjes gekocht als toetje – zit geen lactose in. Die is opgegaan, maar hebben we wel samen gedeeld. Verder heb ik een paar blokjes Limited Edition Tony’s gegeten.
Dag 3
Ontbijt: Geen
Lunch: Een appel en een zakje naturel-chips, want ik was te laat om lunch te halen in de kantine.
Tussendoor: Twee kopjes automaatkoffie (cappuccino). Thuis had ik nog een pakje met glutenvrije chocoladerepen liggen, daar heb ik er een van genomen. Ook heb ik een bakje nachochips gepakt met dipsaus.
Avondeten: Ik had nog over van het avondeten van gisteren, dus dat heb ik opgemaakt.
Avondsnack: Verder heb ik twee bekers melk gedronken en nog een appel en een mandarijn gegeten omdat die op moesten: ik ga morgen op vakantie en ik laat liever geen fruit op de schaal liggen. Ook heeft mijn vriend de andere mango in stukken gesneden, die heb ik in mijn eentje opgegeten.
WAT VIND IK?
Tja, in the end heb ik hier natuurlijk weinig van te vinden. Dit móet gewoon op deze manier vanwege Fabiënnes ziekte. Ik vind het jammer dat glutenvrij eten ineens een soort hype is geworden. Aan de ene kant is het voor mensen met coeliakie prettig, omdat dan het aanbod erin vergroot wordt. Maar het is ook vervelend, kijk maar naar het voorval met de ober. Ikzelf merk ook bij bepaalde bloggers en dergelijke dat ze ineens glutenvrij gaan eten. Er wordt gedacht dat dit beter is, gezonder, terwijl Fabiënne hier duidelijk omschrijft dat dit vaak niet eens het geval is. Hopelijk waait deze hype snel over – maar blijven de producten wel in het aanbod. In elk geval respect voor Fabiënne, ook al kan ze simpelweg niet anders. Het lijkt me lastig, maar als je zoals haar dit al zó lang hebt, is het waarschijnlijk niet meer zo moeilijk of in ieder geval, dan weet je wel waar je de juiste producten kunt vinden.
maat & ham.
MY FIT FAT FANTASTIC LIFE 